Urząd Konsula Honorowego

Urząd Konsula Honorowego we współczesnym państwie ukraińskim jest powoływany i funkcjonuje w oparciu o:

• postanowienia Konwencji Wiedeńskiej o Stosunkach Konsularnych z 24.4.1963 roku,

• Ustawę Ukrainy o Statucie Konsularnym, i

• Ustawę o Konsulach Honorowych przyjętą dekretem Prezydenta Ukrainy
  z 02.04.1994 roku nr 127/94 oraz 17.02.1997 roku nr 150/97.

Z analizy dokumentów ustawodawczych dotyczących Konsuli Honorowych, przede wszystkim można wyłonić cechy, które odróżniają powyższy urząd od Urzędu Konsula Zawodowego, a mianowicie:

• Konsulem Honorowym może zostać tak obywatel Ukrainy, jak i cudzoziemiec;

• Konsul Honorowy nie powinien być urzędnikiem zarówno państwa wysyłającego, jak i przyjmującego, a także nie powinien być aktywnie zaangażowany w życiu politycznym;

• Konsul Honorowy korzysta z przywilejów i immunitetów w stosunku do swojej osoby zgodnie z postanowieniami Konwencji Wiedeńskiej o Stosunkach Konsularnych z 24.04.1963 roku;

• Konsul Honorowy może prowadzić wszelkiego typu działalność zawodową bądź gospodarczą – podporządkowany jest bezpośrednio Ambasadorowi Ukrainy w RP;

• za pełnienie swoich funkcji Konsul Honorowy nie otrzymuje wynagrodzenia;

W zakresie celowości powołania Konsula Honorowego decyzje podejmuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy biorąc pod uwagę między innymi: partnerstwo strategiczne z państwem przyjmującym i jego położenie geograficzne, stan posiadanej sieci placówek dyplomatycznych, liczebność i lokalizację społeczności ukraińskiej, udział i znaczenie danego regionu bądź państwa we współpracy gospodarczej, handlowej, itd.

Na stanowisko Konsula Honorowego może zostać powołana osoba, która zajmuje wyróżniającą się pozycję w społeczeństwie państwa przyjmującego, posiada wysokie walory osobiste, wzorową opinię, i wysoki status społeczny, jest obeznana z ustrojem państwowym, politycznym i społecznym państwa przyjmującego, utrzymuje stałe kontakty z przedstawicielami struktur państwowych, gospodarczych i społecznych państwa przyjmującego, i jest mu znane ustawodawstwo Ukrainy.

Do podstawowych funkcji Konsula Honorowego, należy:

• ochrona interesów Ukrainy, obywateli i podmiotów prawnych Ukrainy w państwie przyjmującym w granicach dopuszczalnych przez prawo międzynarodowe;

• wspieranie rozwoju stosunków handlowych, gospodarczych, naukowych
  i kulturalnych pomiędzy Ukrainą a państwem przyjmującym;

• pozyskiwanie oraz opracowywanie informacji o warunkach i wydarzeniach w życiu handlowym, gospodarczym, naukowym i kulturalnym państwa przyjmującego i udostępnianie tej informacji Ukrainie oraz wszystkim tym zainteresowanym;

• udzielenie pomocy oraz wsparcia obywatelom i osobom prawnym Ukrainy.

Konsul pełni swoje funkcje w ramach okręgu konsularnego, którego granice i zasięg są określane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy po wcześniejszym uzgodnieniu z państwem przyjmującym.

Zasięg działalności Konsulatu określony w przepisach Ukrainy, znacznie przekracza obwody przygraniczne, tym nie mniej z punktu widzenia celu powoływania i funkcji, nałożonych na Konsula przez ustawodawstwo, można stwierdzić, że Konsulat i Konsul Honorowy przez swoje działania osobiste, może uczestniczyć we współpracy transgranicznej w rozumieniu prawa europejskiego.

Współpraca transgraniczna jest zdefiniowana w Konwencji Madryckiej jako „każde wspólnie podejmowane działanie mające na celu umocnienie i rozwój sąsiedzkich kontaktów między wspólnotami i władzami terytorialnymi dwóch lub większej liczby stron, jak również zawieranie porozumień i dokonywanie uzgodnień, niezbędnych dla realizacji takowych zamierzeń.”

W ramach współpracy transgranicznej, realizując swoje funkcje, zwłaszcza w zakresie umacnia współpracy pomiędzy Polską i Ukrainą, Konsulat gromadzi i opracowuje informacje z zakresu potencjału gospodarczego, naukowego, kulturowego, funkcjonowania struktur pozarządowych na terenie swojego okręgu. Szerokie kontakty Konsula z instytucjami w tym okręgu, stwarzają możliwości podmiotom ukraińskim, uzyskania informacji o potencjalnych, przyszłych partnerach i tym samym dokonywania właściwego wyboru partnerów, zgodnie z zamierzonymi celami. Równocześnie znajomość realiów i reguł gospodarczego, politycznego, społecznego i kulturalnego życia Ukrainy, a także orientacja w specyfice rynku ukraińskiego może okazać się pomocna dla polskich podmiotów w nawiązaniu kontaktów z ewentualnymi kontrahentami w Ukrainie. Konsulat ma także możliwości aktywnego uczestniczenia w nawiązywaniu i rozwoju stosunków polsko-ukraińskich w charakterze pośredniczenia w kontaktach partnerskich obu państw.