Dnia 15 maja 2023 roku w 79. rocznicę likwidacji obozu jenieckiego Stalag 319 w Chełmie
uczczono pamięć ofiar złożeniem wiązanek kwiatów w czterech miejscach pamięci związanych
z funkcjonowaniem obozu.
Cmentarz przy al. Przyjaźni kryje prochy 60 tysięcy pomordowanych i zmarłych jeńców, różnych
narodowości, w tym głównie wziętych do niewoli żołnierzy Armii Czerwonej, ale także żołnierzy
francuskich, angielskich, belgijskich, włoskich oraz polskich partyzantów, którzy byli więzieni przez
hitlerowców w pobliskim Stalagu 319 A. Znajduje się tam 75 zbiorowych mogił jeńców wojennych.
Stalag 319 Chelm utworzony został latem 1941 r. dla żołnierzy Armii Czerwonej, był jednym
z największych obozów jenieckich na ziemiach polskich. Składał się z trzech podobozów: Stalag
319 A w rejonie ulic Rampa Brzeska i Okszowska, 319 B w rejonie ulic Wojsławicka, Partyzantów,
Lwowska oraz 319 C przy ul. Rampa Brzeska. Przeszło przez niego ponad 200 tys. jeńców, a
zmarło w nim ok. 98 tys. Jego historia na terenie Lubelszczyzny zakończyła się w kwietniu 1944 r.,
kiedy został przeniesiony do Skierniewic.
Organizatorem rocznicowych uroczystości był dr Andrzej Henryk Rybak Prezes Stowarzyszenia
Rocznik Chełmski wraz z Urzędem Miasta Chełm. (A. Rybak jest autorem książki, Stalag 319.
Międzynarodowy obóz jeniecki w Chełmie w latach 1941–1944).
Wiązanki kwiatów w miejscach pamięci złożyli:
Poseł na Sejm RP IX kadencji Anna Dąbrowska – Banaszek i Rafał Bukowski,
Senator VIII, IX i X kadencji Józef Zając, delegacja Państwowej Akademii Nauk Stosowanych
w Chełmie z Zygmuntem Gardzińskim,
Elżbieta Bajkiewicz–Kaliszczuk Kierownik Biura Konsula Honorowego Ukrainy w Chełmie
Stanisława Adamiaka,
Dorota Cieślik Zastępca Prezydenta Miasta Chełm oraz Longin Bożeński, Przewodniczący Rady
Miasta Chełm,
Przedstawiciele Zespołu Szkół Technicznych – Samorząd Uczniowski oraz Ireneusz Wojtaszak i
Mariusz Śliwa.
Wieńce zostały złożone w miejscach upamiętniających ofiary Stalagu 319 na: cmentarzu jeńców
wojennych ze Stalagu 319A i 319C przy Alei Przyjaźni, przy pomniku ku czci jeńców wojennych ze
Stalagu 319 obok Szkoly Podstawowej nr 8 oraz przy Pomniku na cmentarzu jeńców wojennych
ze Stalagu 319 B w lesie Borek Chełmie i przy Pomniku znajdującym się w miejscu gdzie było
krematorium – zwanym przez mieszkańców „Patelnia”.
Cmentarz jeniecki przy al. Przyjaźni pozostaje pod opieką uczniów i nauczycieli Zespołu Szkół
Technicznych w Chełmie, którzy uczestniczyli w uroczystościach wraz z Pocztem Sztandarowym.
Działania Zespołu Szkół Technicznych wynikają z przystąpienia do ogólnopolskiego programu
„Nasza wspólna przeszłość – uczniowie adoptują zabytki” organizowanego przez Centrum
Edukacji Obywatelskiej w Warszawie. Zaleceniem Ministra Edukacji Narodowej jest również,
uwrażliwienie młodych ludzi na potrzebę pielęgnowania pamięci o bohaterach naszej wolności.
Niniejszą informację przygotował p. Mariusz Śliwa z ZSZT w Chełmie, udostępnił również
fotografie z uroczystości.
Powiązane aktualności
