1 grudnia 2007 roku Polska, wraz z 8 innymi nowymi członkami Unii Europejskiej, dołączyła do strefy Schengen – obszaru bez kontroli na granicach wewnętrznych, tworzonego przez 24 państwa [1]. Kraje te przyjęły ujednolicone zasady wjazdu i krótkoterminowego pobytu na ich terytorium. Aby wjechać na terytorium Schengen, obywatele krajów trzecich muszą posiadać ważny dokument podróży oraz wizę, jeśli jest ona wymagana. Muszą także spełniać następujące warunki:· uzasadnić cel podróży i warunki planowanego pobytu, posiadać środki wystarczające na utrzymanie, zarówno podczas planowanego pobytu jak i na powrót do kraju zamieszkania lub na tranzyt do państwa trzeciego, do którego osoba ta ma zagwarantowany wjazd, albo być w stanie legalnie zdobyć wyżej wymienione środki; · nie mogą znajdować się na liście osób, którym odmówiono zgody na wjazd;· nie mogą być uznawani za osoby, które mogą naruszyć porządek publiczny, bezpieczeństwo lub stosunki międzynarodowe jednej z Umawiających się Stron. Po przejściu kontroli granicznej, można swobodnie poruszać się po strefie Schengen. Kontrole na lotniczych przejściach granicznych w nowych państwach Schengen zostały zniesione z dniem 30 marca 2008 roku. Państwa Schengen wydają następujące rodzaje wiz jednolitych, które uprawniają posiadacza do wjazdu oraz pobytu na terytorium Schengen:· wiza lotniskowa (A) – ważna tylko dla podróżujących samolotem, nie umożliwia posiadaczowi opuszczenia strefy tranzytowej lotniska · wiza tranzytowa (B) – pozwala na tranzyt przez terytorium Schengen, nie przekraczający 5 dni · wiza krótkoterminowa (C) – umożliwia pobyt na terytorium Schengen do 90 dni, w ciągu 6 miesięcy od momentu pierwszego wjazdu. Oprócz wiz jednolitych, kraje Schengen wydają długoterminowe wizy narodowe (D) oraz zezwolenia na pobyt, które są ważne tylko na terytorium kraju wydającego. Długoterminowe wizy narodowe pozwalają ich posiadaczom na jednorazowy, nie przekraczający 5 dni, bezwizowy tranzyt przez terytorium innych krajów strefy Schengen w celu dotarcia do państwa, które wydało wizę D, o ile spełniają pozostałe warunki wjazdu do strefy Schengen (patrz wyżej) i nie figurują w narodowym wykazie danych do celów odmowy wjazdu państwa Schengen, przez którego terytorium chcą przejechać. Każdy następny tranzyt przez terytoria innych państw Schengen, niezależnie od celu, wymaga uprzedniego uzyskania wizy tranzytowej. Posiadacze zezwoleń na pobyt wydanych przez jedno z państw Schengen, mogą podróżować bezwizowo po strefie Schengen przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy. Wizy i zezwolenia na pobyt wydawane przez Polskę po 21 grudnia 2007 roku. 21 grudnia 2007 roku Polska rozpoczęła wydawanie wiz jednolitych (A, B, C) ważnych na całym terytorium Schengen oraz kontynuuje wydawanie długoterminowych wiz narodowych D i zezwoleń na pobyt, ważnych tylko w Polsce. Posiadacze polskich wiz D (wydanych zarówno przed 21 grudnia 2007 roku jak i po tej dacie) mogą jednorazowo, przez okres nieprzekraczający 5 dni, przejechać tranzytem przez inne państwa strefy Schengen w celu dotarcia na terytorium Polski. W celu odbycia podróży powrotnej, a także każdej następnej podróży tranzytem przez terytoria innych państw Schengen, posiadacz polskiej wizy D musi uprzednio uzyskać wizę tranzytową wydaną przez państwo przez terytorium, którego tranzyt ma miejsce.Posiadacze polskich zezwoleń na pobyt mogą poruszać się bezwizowo po terytorium innych państw Schengen przez okres nie przekraczający 90 dni. Polskie wizy krótkoterminowe wydane przed 21 grudnia 2007 roku nie stały się automatycznie wizami Schengen. Wizy te pozostają ważne przez okres w nich wskazany, ale ich posiadacze są upoważnieni do wjazdu i pobytu jedynie na terytorium RP. Warunki wjazdu dla obywateli państw trzecich objętych obowiązkiem wizowym Obywatele państw trzecich, mogą wjechać na terytorium Polski, jeżeli posiadają jeden z wymienionych dokumentów:
- krótkoterminową wizę jednolitą Schengen (C)
- długoterminową polską wizę narodową (D)
- ważną polską wizę C lub D, wydaną przed 21 grudnia
- zezwolenie na pobyt w Polsce
- zezwolenie na pobyt wydane przez inne państwo Schengen
Dokumenty ważne tylko do celów tranzytu:
- jednolita wiza lotniskowa Schengen (A) – pobyt tylko na lotnisku
- jednolita wiza tranzytowa Schengen (B)
- ważna polska wiza (A) lub (B), wydana przed 21 grudnia 2007 roku
- wiza (D) wydana przez inny kraj strefy Schengen – jednorazowy przejazd w celu dotarcia na terytorium państwa strefy Schengen, które wydało wizę D
- zezwolenie na pobyt wydane przez Szwajcarię lub Lichtenstein